Ngành chế tạo khuôn mẫu Việt Nam – thực trạng, đầu tư và phát triển công nghệ

Ngành chế tạo khuôn mẫu Việt Nam ngày càng có nhiều cơ hội phát triển mạnh mẽ. Chế tạo khuôn mẫu là ngành công nghiệp phụ trợ, là nền tảng cho sự phát triển của nền công nghiệp hiện đại. Nhiều ngành công nghiệp sản xuất ngày nay có nhu cầu về khuôn mẫu.

Tại Việt Nam hiện có 355 doanh nghiệp FDI đầu tư sản xuất khuôn mẫu phục vụ các tập đoàn quốc tế như Samsung, Huyndai, Toyota, Canon… Ở một số ngành như thiết bị điện tử cao cấp, hàng không… Việt Nam vẫn phải nhập khẩu khuôn mẫu công nghệ cao từ Nhật Bản, Malaysia mà trong nước chưa sản xuất được.

Theo các chuyên gia kinh tế, ngành chế tạo khuôn mẫu nước ta đã có những chuyển biến tích cực, nhưng vẫn còn nhiều hạn chế ảnh hưởng đến tốc độ phát triển. Trong đó, hạn chế về năng lực công nghệ, thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao là một trong những khó khăn mà các doanh nghiệp cơ khí khuôn mẫu đang gặp phải hiện nay.

Nhiều doanh nghiệp chưa đầu tư đúng mức và đồng bộ nên có những khuôn mẫu khá đơn giản không sản xuất được. Giống như cản trước ô tô, nhìn thì dễ nhưng song song với việc sản xuất, thiết kế, mua nguyên phụ liệu… thì cần phải có máy móc, nguyên vật liệu an toàn. Công nghệ chế tạo khuôn mẫu cũng chậm được chuyển giao, thiếu đồng bộ trong đầu tư máy móc thiết bị dẫn đến sự chồng chéo giữa công nghệ mới và công nghệ cũ, ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất. Các doanh nghiệp sản xuất khuôn mẫu trong nước hiện nay phần lớn hoạt động khép kín, chưa có sự phối hợp, liên kết với nhau để thiết kế, chế tạo chuyên sâu một hoặc một số mặt hàng cùng chủng loại, nên thậm chí có đơn vị đã đầu tư một số dây chuyền công nghệ tương đối hiện đại, nhưng vẫn còn đó. là những chồng chéo gây phân tán tài nguyên. Cũng do sản xuất nhỏ lẻ nên ngay cả thép hợp kim nhập khẩu để làm khuôn cũng có giá rất cao. Điều này lý giải vì sao chi phí sản xuất khuôn mẫu của các doanh nghiệp Việt Nam luôn ở mức cao dẫn đến hiệu quả sản xuất cũng như khả năng cạnh tranh bị hạn chế. Ngoài ra, công nghệ cũng là một yếu tố ảnh hưởng đến trình độ nguồn nhân lực, tác động không nhỏ đến sự phát triển của doanh nghiệp.

 

Nhu cầu về khuôn mẫu cho sản xuất nhựa, cơ khí, chi tiết máy, linh kiện,… để nâng cao chất lượng sản phẩm là rất lớn, giúp doanh nghiệp trong nước tăng năng lực tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu. Vì vậy, ngành khuôn mẫu đang thu hút sự quan tâm của nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Hiện nay, sản xuất khuôn mẫu đang phát triển theo hướng tập trung đầu tư, phát triển công nghệ. Với khả năng sản xuất sản phẩm số lượng lớn, thời gian sản xuất ngắn, độ ổn định cao, sản phẩm đúc là công cụ không thể thiếu trong đa dạng ngành sản xuất công nghiệp, từ đồ gia dụng cho đến các sản phẩm điện tử, hàng không hiện đại.

Trên thế giới, công nghệ chế tạo khuôn mẫu đã gần như hoàn thiện đối với các loại khuôn dập composite, khuôn dập vuốt và các loại khuôn dùng cho công nghệ ép phun nhựa. Trong ngành công nghiệp ô tô, các doanh nghiệp đã ứng dụng rộng rãi các loại khuôn này để chế tạo các chi tiết thân xe, thùng xe và các chi tiết nội ngoại thất. Đặc biệt, trong ngành sản xuất khuôn mẫu hiện đại, công nghệ CAD/ CAM/ CNC và nhiều công cụ phần mềm hiện đại đã được ứng dụng, giúp chuyển đổi nhanh chóng từ sản xuất truyền thống sang sản xuất công nghệ. Như vậy, nhanh chóng nâng cao tỷ lệ nội địa hóa, giúp nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành khuôn mẫu Việt Nam trong khu vực ASEAN nói riêng và thế giới nói chung. Việc nghiên cứu và làm chủ công nghệ tiên tiến phải được coi trọng.

Ngành chế tạo khuôn mẫu có tính tự động hóa cao, yêu cầu kỹ thuật và độ chính xác cao. Vì vậy, đòi hỏi nguồn nhân lực ở trình độ cao hơn rất nhiều. Yêu cầu của ngành cơ khí khuôn mẫu là nhanh nên đòi hỏi doanh nghiệp phải có đội ngũ thiết kế mạnh, nguồn gia công tinh nhuệ mới có thể thiết kế và sản xuất trong một thời gian ngắn. Do đó, nguồn nhân lực chất lượng cao là vô cùng quan trọng đối với các doanh nghiệp trong ngành chế tạo khuôn mẫu.